W obecnym stanie prawnym kara pozbawienia wolności podlega wykonaniu w chwili uprawomocnienia wyroku (termin uprawomocnienia wyroku jest uzależniony od czynności podejmowanych po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji). Po nowelizacji art. 79 kodeksu karnego wykonawczego, która weszła w życie 1 stycznia 2023 r. zasadą stało się polecanie przez sąd zatrzymania i doprowadzenia skazanego bez uprzedniego wyznaczenia terminu stawiennictwa, a jedynie w uzasadnionym wypadku, jeżeli dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego uzasadniają przypuszczenie, że stawi się na wezwanie, na wniosek skazanego sąd może wezwać go do samodzielnego stawienia się w wyznaczonym terminie we właściwej jednostce penitencjarnej. Czy jednak w każdym przypadku prawomocny wyrok oznacza niezwłoczne trafienie do zakładu karnego?

Z tego artykułu dowiesz się:

Czym jest odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności?
Kiedy można odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności?
Na jak długi czas można odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności?
Czym jest wstrzymanie wykonania kary pozbawienia wolności?
Jak sporządzić wniosek o wstrzymanie i odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności: adwokat Poznań i profesjonalne wsparcie w sprawach karnych.

Czym jest odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności?

Instytucja odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności uregulowana została w art. 150 i 151 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny wykonawczy (dalej: kkw). Odroczenie wykonania kary umożliwia przesunięcie w czasie daty rozpoczęcia wykonywania kary pozbawienia wolności. Instytucja ta odnosi się zatem tylko do kar, których odbywanie jeszcze się nie rozpoczęło po prawomocnym skazaniu oskarżonego.

Kiedy można odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności?

Prawo wyróżnia obligatoryjne oraz fakultatywne odroczenie kary pozbawienia wolności. Oznacza to, że w niektórych przypadkach sąd musi wyrazić zgodę na jej odroczenie, zaś w innych – zależne to jest głównie od jego woli (uznania) i spełnienia oczywiście określonych przepisami przesłanek.

Sąd ma obowiązek odroczyć karę, jeżeli skazany cierpi na chorobę psychiczną lub inną ciężką chorobę uniemożliwiającą wykonywanie tej kary. Chodzi przede wszystkim o sytuacje, w których umieszczenie skazanego w zakładzie karnym mogłoby zagrażać jego życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo (art. 150 k.k.w.).

Przesłanka fakultatywnego, a więc nieobowiązkowego odroczenia kary pozbawienia wolności zakłada występowanie innych okoliczności życiowych niż choroba psychiczna lub inna choroba uzasadniających udzielenie takiego odroczenia. Jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki, sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres maksymalnie 1 roku (art. 151 k.k.w). Należy zwrócić uwagę na sformułowanie „zbyt ciężkie skutki”, które jest sformułowaniem „nieostrym”. Oznacza to, że składając wniosek o odroczenie wykonania kary, aby przekonać Sąd, trzeba odpowiednio uargumentować, dlaczego natychmiastowe wykonanie kary pozbawienia wolności, będzie stanowiło zbyt dolegliwe skutki. W tym celu warto skorzystać z doświadczenia dobrego adwokata z Poznania.

Odroczenia nie udziela się skazanym, którzy dopuścili się przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, skazanym określonym w art. 64 § 1 lub 2, art. 64a lub art. 65 kodeksu karnego, a także skazanym za przestępstwa określone w art. 197–203 kodeksu karnego popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.

Na jak długi czas można odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności?

W przypadku choroby psychicznej kara pozbawienia wolności zostaje odroczona do czasu ustania przeszkody (obligatoryjne odroczenie).

Jak już wskazano powyżej, w przypadkach fakultatywnego odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności, a więc w przypadku gdy natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki odroczenie może być udzielone kilkakrotnie, jednak łączny okres odroczenia nie może przekroczyć roku.

Przepisy są mniej restrykcyjne w stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem, wówczas sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.

Czym jest wstrzymanie wykonania kary pozbawienia wolności?

Samo złożenie wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności nie wstrzymuje automatycznie wykonania kary. Rozpoznanie wniosku o odroczenie może potrwać wiele tygodni, a samo złożenie wniosku nie daje gwarancji, że skazany nie zostanie zatrzymany i doprowadzony do zakładu karnego celem odbycia kary pozbawienia wolności.

Aby uniknąć trafienia do zakładu karnego jeszcze przed rozpoznaniem wniosku o odroczenie, skazany powinien jednocześnie złożyć wniosek o wstrzymanie wykonania kary do czasu rozpoznania wniosku o odroczenie.

Wniosek taki należy odpowiednio uargumentować – oczywiście istotne jest podkreślenie, że skazany czeka na rozpoznanie przez sąd wniosku o odroczenie, jednakże podkreślić należy, że sąd wstrzymuje wykonanie kary jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Dlatego też warto skonsultować z doświadczonym adwokatem od spraw karnych, w jaki sposób należy taki wniosek uzasadnić.

Jeżeli zapadnie postanowienie o wstrzymaniu wykonania kary – do czasu postanowienia w zakresie odroczenia, skazany może pozwolić sobie na chwilę oddechu.

Natomiast w sytuacji, gdy sąd postanowi o niewstrzymaniu wykonania kary, skazany jest zobowiązany stawić się do zakładu karnego. Postanowienie takie jest niestety niezaskarżalne. Dlatego też kluczowe jest jak najlepsze uargumentowanie wniosku o wstrzymanie wykonania kary, aby wyżej wskazana sytuacja nie miała miejsca.

Jak sporządzić wniosek o wstrzymanie i odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności? Adwokat Poznań i profesjonalne wsparcie w sprawach karnych.

Dla zainicjowania postępowania w przedmiocie odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności konieczne jest złożenie przez skazanego lub jego obrońcę wniosku do sądu, który wydał wyrok w I instancji. W posiedzeniu w przedmiocie odroczenia wykonania kary ma prawo wziąć udział prokurator, skazany oraz jego obrońca. Wniosek powinien spełniać wymogi pisma procesowego. Do najważniejszych elementów wniosku, zaliczyć należy:

Uzasadnienie: wniosek musi być należycie uzasadniony, wskazując na konkretne okoliczności, które przemawiają za odroczeniem kary.
Właściwy Sąd: wniosek należy złożyć do sądu, który wydał wyrok skazujący.
Opłata: wniosek podlega opłacie w wysokości 80 zł.
Załączniki: wniosek powinien być poparty odpowiednią dokumentacją, np. zaświadczeniami lekarskimi, dokumentami potwierdzającymi sytuację rodzinną i zawodową.

Prawomocny wyrok nie zawsze musi oznaczać natychmiastowe trafienie do zakładu karnego. Warto skorzystać z pomocy prawnika, aby przeanalizować dokładnie stan faktyczny oraz w odpowiedni sposób uzasadnić wniosek.

Jeśli dotyczy Cię problematyka odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności – nie zwlekaj. Skorzystaj z doświadczenia adwokatów z kancelarii adwokackiej w centrum Poznania, którzy skutecznie reprezentują klientów w całej Polsce.